Trong tiếng Anh, nguyên âm đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành và phân biệt các từ. Dù chỉ gồm có 5 nguyên âm cơ bản: 'a', 'e', 'i', 'o', và 'u', nhưng chúng có khả năng biến đổi và thay đổi dựa trên âm điệu và ngữ cảnh, tạo ra sự đa dạng về âm thanh và ý nghĩa.

NGUYÊN ÂM

A.  Giới thiệu về nguyên âm (The vowel sounds):

* 20 vowels in the English language:

- The 12 pure vowels: /i - i:/,  /e - æ/,  /Ɔ -  Ɔ:/, /L - a:/,  /u- u:/,  /ә - з:/.

- The 8 diphthongs:  /ei - ai - Ɔi/, /au - әu/,  /iә - eә - uә /

* Triphthongs and other vowel sequences:

/aiә /: fire, hire, tyre, buyer, wire, flyer, iron,…

/әuә /: slower, lower, grower, sower, mower,…

/auә /: flower, power, tower, shower, sour, flour,…

/eiә /: greyer, player, layer, payer, prayer,…

/Ɔiә /: employer, destroyer, royal, loyal, annoyance,…

B. Nguyên âm đơn và cách phát âm của 5 chữ cái (A, E, I, O, U).

I. Chữ A có 7 âm đơn sau:

1. Âm /e/ trong những tiếng đặc biệt sau:

à many, any, anybody, anything, area ...

2. Âm /æ/ trong nhóm sau:

à a-: bad, bat, cat, dad, fan, fat, hang ...

3. Âm /a:/ trong nhóm có nhấn trọng âm:

à ar(-): bar, bark, car, cart, depart ...

4. Âm /Ɔ:/ trong 3nhóm sau:

à al-: all, ball, call, fall, halt, salt, talk, walk ...

à aw(-): draw, drawn, dawn, raw, want ...

à wa-: watch, wall, water, want ...

5. Âm /ə:/ trong nhóm có nhấn trọng âm. 

à ear-: early, earth, earthly, learn ...

6. Âm /ə/: ở một số vần không nhấn trọng âm:

      àwoman, workman, about, away ...

7. Âm /i/: không nhấn trọng âm trong tiếng tận cùng là:

- age: passage, package, carriage, marriage ...

- ate: temperate, climate, adequate, immediate ...

II. Chữ  E có 8 âm đơn sau:

1. Âm /i:/ trong 3 nhóm:

à e:    be, he, me, she, we... 

à ee(-): bee, beet, meet, weep, wee, sweet ...

à ea(-): pea, beat, meat, heat, teat, tea, sea, seat ...   

2.  Âm /i/ trong nhóm sau:

English, enlarge, enhance, pretty,…

3.  Âm /e/ trong nhóm: 

à e-: egg, hen, fen, fed, ten, debt ... 

4.  Âm /ə:/ trong nhóm:

à er(-): her, err, stern, sterse, verse...

5. Âm /u:/ trong một số tiếng có tận cùng là:

à -ew: crew, aircrew, screw, airscrew, flew ...

6.  ¢m /ju:/ trong một số tiếng có tận cùng là:

à -ew: new, news, fews ...

7. Âm /ə/ ở một số vần không nhấn trọng âm:

àchildren, garden, problem, excellent, ...

8. Âm /i/ trong các tiếp đầu ngữ sau:

àbe-, de-, ex-, em-, en-, pre-, re- 

III. Chữ I có 4 âm đơn sau:

1.  Âm /i:/ trong những từ mượn của tiếng Pháp:

à automobiles, machines, rÐgime, Ðlite, routine ...

2.  Âm /i/: có trong nhóm: 

à i-: big, dig, sick, thick, bin, bit, sin, sit, tin, tit ... 

3. Âm /ə:/  trong nhóm:

-ir: fir, stir, whir ...

-ir-: bird, firm, first, girl, skirt, shirt, third, thirst ...

4. Âm /ə/ ở một số vần không nhấn trọng âm:

            -il: pencil, to pencil, stencil, to stencil...

IV. Ch÷ O cã 7 ©m đơn sau:

1.  Âm /i/ trong tiếng women

2.  Âm /Ɔ/ có trong nhóm:

o-: box, dog, god, got, pot, stop, spot ...

3.  Âm /Λ/ trong 2 nhóm sau: 

o-: won, son, Monday...

o-e: dove, glove, love, shove ...

4.  Âm /ə:/ trong 2 nhóm sau:

wor-: word, world, worm ...

- or: doctor, inventor, sailor ...

5.  Âm /ə/ ở một số vần không nhấn trọng âm:

nation, formation, information ... 

6.  Âm /u/ trong một số tiếng: woman, wolf ...

7.  Âm /u:/ trong 2 nhóm:

-o(-): do, two, who, whom, tomb, womb ...

-oo(-): too, bamboo, noon, school, afternoon ...

V. Chữ U có 8 âm đơn sau:

1. Âm /i/ trong một số tiêng:

Ex: busy, business, busily...

2. Âm /e/ trong tiếng đặc biệt: to bury

3. Âm /Λ / có trong nhóm: 

u-, -uck, -ug, ... : cut, duck, hug, must, trust...

4. Âm /ə:/ trong nhóm:

-ur(-): blur, fur, burn, turn, hurt ...

5. Âm /ə/  ở những vần không nhấn trọng âm:

‘furniture, ‘future,….

6.  Âm /u/ trong mét sè tiÕng sau:

u-: pull, push, bush 

7.  Âm /u:/ trong mét sè tiÕng sau:

rule, ruler, fruit ...

8. Âm /ju:/ trong nhóm:

u-e: cure, cute, acute, use ... 

VI. Chữ cái “Y” và cách phát âm.

     * Chữ cái “Y”:    có thể là một phụ âm nếu nó đứng đầu một từ,

                                 có thể là một nguyên âm nếu nó đứng ở giữa hay cuối từ.

1. Chữ Y được phát âm /i/: Khi ‘Y’ đứng ở giữa hay cuối từ có hai âm tiết trở lên.

      Ngoại lệ: Pyramid /'pirəmid/).

Ex:  any /'eni/, gym, hymn, oxygen, system, myth, syllable, typical, baby, happy, candy, lively, worry, physics, sympathy, mystery,… 

     Ngoại lệ: July /dʒu:'lai/

2. Chữ Y phát âm là /ai/: Khi ‘Y’ đứng cuối một từ đơn âm tiết

            buy /bai/, shy, by, my, sky ...

          Ngoại lệ: deny /di'nai/ (2 âm tiết)

3. Chữ Y được phát âm là /ai/ ở các động từ có đuôi:

-ify/-ly: simplify /'simplifai/, reply /ri'plai/, apply/ə'plai/, amplify, modify,  multiply, rely,...

4. Chữ Y được phát âm là /j/: ‎

yes, youth, yacht, yard,….